آشنایی با رشته هماتولوژی (خون شناسی) و فرصت‌های شغلی در آن

رشته هماتولوژی (خون شناسی و بانک خون) در مقطع کارشناسی ارشد به مطالعه سلول‌های خونی و انعقاد می‌پردازد. این رشته علمی، مقدار و ساختمان و عملکرد سلول‌های خونی، پیش‌سازهای سلول‌های خونی را در مغز استخوان، ساختارهای شیمیایی پلاسما و نقش پلاکت‌ها و پروتئین‌های موجود در سیستم انعقادی را بررسی می‌کند.

معرفی رشته هماتولوژی (خون شناسی و بانک خون) در مقطع کارشناسی ارشد

خون، یک ماده حیاتی است و اهمیت بسیاری دارد، اما از نظر حجم، نمی‌تواند جایگزین آب در حیات موجودات شود. آب، ماده‌ای است که بخش عمده‌ای از خون را تشکیل می‌دهد. اما در اینجا، ما به بررسی یک رشته تخصصی می‌پردازیم که به جزئیات و مسائل بسیار مهم خون می‌پردازد.

در تشخیص بیماری‌های خون،

آزمایشات آزمایشگاهی نقش بسیار مهمی دارند و در درمان این نوع بیماری‌ها، نیاز به انواع مختلف فرآورده‌های خونی وجود دارد. همچنین، با توجه به پیشرفت‌های چشمگیری که در زمینه خون‌شناسی صورت گرفته است و نیاز به تأمین نیروی انسانی متخصص در رشته خون‌شناسی آزمایشگاهی و بانک خون برای انجام خدمات آزمایشگاهی در بیماری‌های خونی، دوره کارشناسی ارشد خون‌شناسی آزمایشگاهی و بانک خون در دانشگاه‌های منتخب ارائه می‌شود.

بخش خون‌شناسی،

اطلاعات با ارزشی را در زمینه تشخیص و درمان بیماران فراهم می‌کند، هدف آن کمک به ارتقای سلامتی و بهبود بیماران است. در این زمینه، سیستم اطلاعات این بخش، باعث می‌شود که اطلاعات تولید شده به طور دقیق و به موقع در دسترس کاربران قرار گیرد.

از آنجا که در تشخیص بیماری‌های خونی، بررسی‌های آزمایشگاهی نقش مهمی دارند و در درمان این نوع بیماری‌ها نیاز به انواع فرآورده‌های خونی سالم وجود دارد، همچنین با توجه به پیشرفت‌های چشمگیری که در زمینه خون‌شناسی صورت گرفته است و نیاز به تأمین نیروی انسانی متخصص در رشته خون‌شناسی آزمایشگاهی و بانک خون برای انجام خدمات آزمایشگاهی بیماری‌های خونی، دوره کارشناسی ارشد خون‌شناسی آزمایشگاهی و بانک خون در دانشگاه‌های واجد شرایط ارائه می‌شود.

هدف و رسالت رشته هماتولوژی (خون‌شناسی) این است که دانشجویان را به تخصصی کامل در زمینه هماتولوژی و بانک خون تربیت کند. یک هماتولوژیست باید تسلط کاملی بر مباحث مهمی مانند مطالب پایه و آزمایشگاهی هماتولوژی، خون‌سازی، ساختار و غشاء اریتروسیت‌ها، بیماری‌های کمپلمان، ساختار هموگلوبین، متابولیسم آهن و بیماری‌های مرتبط با آن اختلالات اریتروسیتی، انواع تالاسمی‌ها و هموگلوبینوپاتی‌ها، بیماری‌های پلاکتی، انعقاد، اختلالات خونریزی دهنده و ترومبوزها و هم‌چنین اختلالات خوش‌خیم و بدخیم لکوسیتی (لوسمی‌ها، لنفوم، میلوم) آنمی آپلاستیک، پیوند مغز استخوان، آزمایشات سیتوژنتیک و … داشته باشد.

با تسلط بر این مباحث، هماتولوژیست قادر خواهد بود به تشخیص صحیح بیماری‌های خونی و ارائه درمان‌های مناسب برای آنها کمک کند. همچنین، آموزش در زمینه بانک خون به دانشجویان، آنها را به تأمین و مدیریت منابع خونی نیازمند بیماران و ارائه خدمات آزمایشگاهی مرتبط با خون و فرآورده‌های خونی آماده می‌کند.

با این دانش و تخصص، فارغ‌التحصیلان رشته هماتولوژی قادر خواهند بود در آزمایشگاه‌ها، بانک‌های خون، مراکز تحقیقاتی و بیمارستان‌ها به عنوان متخصص هماتولوژی فعالیت کنند و در تشخیص و درمان بیماری‌های خونی و ارائه خدمات مرتبط نقش مؤثری داشته باشند.

زمینه‌های فعالیت در بازار کار در رشته هماتولوژی به شرح زیر است:

۱. زمینه پژوهشی:

انجام تحقیقات و توسعه در زمینه خون و بیماری‌های خونی.
۲. زمینه آموزشی:

طراحی و تدوین برنامه‌های آموزشی در زمینه‌های مرتبط با هماتولوژی.
تدریس در زمینه‌های مرتبط با هماتولوژی در سطوح دانشگاهی یا مراکز علمی دیگر.
طراحی و تدوین روش‌های بهینه جهت آموزش دانشجویان و انجام نوآوری‌ها و خلاقیت‌های لازم در این زمینه.
۳. زمینه خدماتی:

اجرای آزمایشگاه‌های تشخیص بیماری‌های خونی.
ارائه مشاوره به محققان، مراکز و مراجع مرتبط.
فعالیت در سازمان انتقال خون.
۴. زمینه تولیدی:

تهیه خون و فراورده‌های خونی سالم.

دروس امتحانی در رشته هماتولوژی و ضریب هر درس به شرح زیر است:

هماتولوژی: ضریب 4
ایمنی شناسی: ضریب 2
زیست سلولی مولکولی: ضریب 1
بیوشیمی: ضریب 1
زبان: ضریب 2

عنوان رشته‌هایی که می‌توانند در کنکور رشته هماتولوژی شرکت کنند عبارتند از:

کارشناسی علوم آزمایشگاهی
ایمنی شناسی
زیست شناسی (تمامی گرایش‌ها)
ویروس شناسی
میکروب شناسی پزشکی
بیوشیمی
ژنتیک
زیست پزشکی (Biomedical Science)