برتری پتروشیمی زاگرس در بین شرکت‌های فعال در صنعت نفت و پتروشیمی

با توجه به گزارش نشریه Argus، شرکت پتروشیمی زاگرس در سال ۲۰۲۳ به طور تقریبی بیش از ۲ درصد از ظرفیت تولید اسمی متانول جهان، حدود ۴ درصد از تجارت جهانی متانول و نزدیک به ۲ درصد از تولید واقعی متانول جهان را تأمین می‌کند. زاگرس در میان شرکت‌های فعال در این صنعت در کشور، جایگاه اول را به خود اختصاص داده است.

مجتمع پتروشیمی زاگرس در سال ۱۳۷۹ با هدف رقابت در بازارهای جهانی و با در نظر گرفتن منابع غنی گاز در منطقه پارس جنوبی و موقعیت استراتژیک منطقه در بندر عسلویه تأسیس شد. این شرکت در سال ۱۳۹۰ با نماد زاگرس به عنوان یکی از شرکت‌های قابل پذیرش در بورس اوراق بهادار ثبت شد.

فعالیت اصلی شرکت پتروشیمی زاگرس شامل احداث، راه‌اندازی و بهره‌برداری از کارخانه‌های صنعتی است که به منظور تولید، بازاریابی، فروش و صادرات محصولات پتروشیمی، فرآورده‌ها و مشتقات مرتبط با آن‌ها ساخته شده‌اند. در حال حاضر، زاگرس به عنوان یک واحد وابسته به شرکت گروه گسترش نفت و گاز پارسیان فعالیت می‌کند.

تمام فعالیت‌های تولیدی، صنعتی

بازرگانی و فنی-مهندسی مرتبط با عملیات مذکور به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم به شرکت پتروشیمی زاگرس تعلق دارد. فاز اول این مجتمع از سال ۱۳۸۰ آغاز شده و با ظرفیت سالانه یک میلیون و ششصد و پنجاه هزار تن متانول گرید AA در سال ۱۳۸۵ به پایان رسید. با اتمام عملیات اجرایی فاز دوم در سال ۱۳۸۸، شرکت پتروشیمی زاگرس به عنوان یکی از پنج شرکت برتر تولیدکننده متانول در جهان با ظرفیت سالانه سه میلیون و سیصد هزار تن قرار گرفت.

طراحی مجتمع به گونه‌ای است که حداکثر انرژی تولیدی در راکتورهای سنتز و انرژی بازیافتی در واحد ریفرمینگ به‌کار گرفته شده و در نتیجه حدود ۲۰۵ تن بخار در ساعت با فشار ۴۰ بار تولید و به فروش می‌رسد. خوراک واحد سنتز متانول، گاز سنتز تولیدی در بخش ریفرمینگ است و انتخاب تکنولوژی تولید گاز سنتز بستگی به مقیاس عملیاتی دارد.

در شرکت پتروشیمی زاگرس

گاز خوراک تنها ماده اولیه مورد استفاده قرار می‌گیرد. در دوره شش ماهه تا پایان شهریور ماه ۱۴۰۲، حدود ۱٬۲۰۶٬۱۷۵٬۳۲۵ مترمکعب گاز خوراک مورد استفاده قرار گرفته است. هزینه‌ای حدود ۶٬۵۸۰ میلیارد تومان برای تأمین این مقدار گاز خوراک در همان دوره صرف شده است. با توجه به افزایش نرخ گاز خوراک نسبت به دوره مشابه در سال ۱۴۰۱، این هزینه حدود ۴ درصد رشد داشته است.

فرآیند تولید متانول در شرکت پتروشیمی زاگرس، به دلیل استفاده از فناوری اتوترمال در تولید گاز سنتز و همچنین بازیافت هیدروژن از گاز برج و تزریق مجدد آن به گاز سنتز، ویژگی‌های منحصر به فردی دارد که سایر واحدهای تولید متانول در ایران آن را ندارند. متانول با گرید AA تنها محصول تولیدی در شرکت پتروشیمی زاگرس است. تمام تجهیزات و خطوط تولید طراحی شده برای تولید این محصول دارای بالاترین گرید هستند و تولید هیچ گرید یا محصول دیگری در این شرکت ممکن نیست.

با در نظر گرفتن قیمت متانول بر اساس نمودار پلتس به میزان ۲۹۳ دلار بر تن و میانگین نرخ تبدیل دلار به تومان در سال ۱۴۰۲ که ۴۰ هزار تومان است، تحلیل EPS (سود هر سهم) زاگرس در پایان سال جاری حدود ۱۰٬۶۹۰ ریال پیش‌بینی می‌شود.

در تحلیل شرکت زاگرس، فروش شرکت تا پایان دوره شش ماهه منتهی به ۳۱ ژوئن ۱۴۰۲ به مبلغ ۱۴٬۴۹۳ میلیارد تومان بوده که نسبت به دوره مشابه در سال ۱۴۰۱ بیش از ۱۳ درصد افزایش داشته است. این رشد ناشی از افزایش نرخ تبدیل ارز نسبت به دوره مشابه در سال ۱۴۰۱ است. هزینه سربار زاگرس در دوره شش ماهه نخست سال مالی ۱۴۰۲ بیش از ۲٬۹۷۰ میلیارد تومان بوده است.

قیمت فروش محصولات داخلی در بورس انرژی بر اساس نرخ‌های اعلامی توسط صنایع پایین‌دستی پتروشیمی تعیین می‌شود و تحویل در محل سایت پتروشیمی زاگرس انجام می‌شود. همچنین، محصولات صادراتی اغلب به صورت ترم CFR عرضه می‌شوند و قیمت فروش آن‌ها بر اساس قیمت جهانی و با استناد به منابع معتبر بین‌المللی تعیین می‌شود و پس از تأیید کمیته فروش منتخب هیئت‌مدیره اعلام می‌شود.

لازم به ذکر است که در مدت یک ماهه آبان، شرکت پتروشیمی زاگرس (نماد زاگرس) درآمدی بالغ بر ۱٬۵۹۷٫۳ میلیارد تومان داشته است که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۶۱٫۲۴ درصد رشد درآمد را نشان می‌دهد. شرکت قادر است ۲۷٫۵ درصد از تولید متانول ایران و ۱۱٫۸ درصد از تجارت جهانی متانول را تأمین کند و بازارهای صادراتی شرکت چین و هند هستند. در مدت ۷ ماهه تجمیعی، زاگرس نسبت به مدت مشابه ۱۳ درصد رشد داشته و در این مدت توانست ۷۸ درصد از کل درآمد سال گذشته را تحقق بخشد.