به روز شدن ادبیات سواد رسانه‌ای کشور

یک عضو هیأت علمی در پنجمین همایش بین‌المللی سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی تأکید کرد که باید ادبیات سواد رسانه‌ای کشور را به روز و با استفاده از زبان دستاوردهای جدید بشر به ارمغان آوریم.

عطاء‌الله ابطحی، عضو هیأت علمی دانشگاه علوم و تحقیقات، اظهار داشت که:

سواد رسانه‌ای به عنوان یک ابزار اصلی و محوری برای درک موضوعات بسیار اهمیت دارد. او بیان کرد که برای برقراری ارتباط صحیح با فضای رسانه‌ای و بهره‌برداری از تأثیرات مثبت آن، سواد رسانه‌ای ضروری است. بدون داشتن این سواد، ممکن است اطلاعاتی که از رسانه‌ها دریافت می‌کنیم را به درستی درک نکرده و در نتیجه تصمیم‌های نادرستی بگیریم.

وی افزود که ایران جزو کشورهایی است که بیشترین آمار برگزاری همایش‌ها، کنفرانس‌ها و سمینارهای ملی را دارد. اما به نسبت این تعداد بالا، بهره‌وری کمتری از این رویدادها بدست می‌آید. این مسئله ممکن است به دو دلیل باشد، اولاً شیوه برگزاری و دوماً عدم رخداد آنچه که باید بعد از همایش اتفاق بیفتد. به عنوان مثال، با برگزاری همایش‌های مرتبط با سواد رسانه‌ای، می‌توانیم ایده‌ها، فکرهای نوآورانه و پیشنهاداتی که نتیجه کار علمی دقیقی هستند، مطرح کنیم و با بررسی و ارزیابی نتایج هر همایش، تأثیر آن را در سواد رسانه‌ای کشور به شکل قابل ملاحظه‌ای بررسی کنیم.

یک عضو هیأت علمی در پنجمین همایش بین‌المللی سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی بیان کرد که بسیاری از همایش‌ها و نشست‌ها نتیجه تلاش و اندیشه نهادها و سازمان‌ها هستند. اگر این نهادها مسئله را با دقت تعریف کنند و راه‌حل‌های مناسبی ارائه دهند، می‌توانند نقش محوری در این زمینه ایفا کنند. نیاز به آموزش رسانه و درک رسانه‌ای در کودکان از سه یا چهار ماهگی تا ۶ ماهگی وجود دارد. همانطور که کودک بزرگتر می‌شود، با توجه به سنش، نیاز به درک‌های مختلفی از رسانه پیدا می‌کند. به عنوان مثال، در زیر ۶ سال، نمی‌توان به کودکان گفت که رسانه مضر است و باید از آن استفاده نکنند یا رسانه جنبه‌های مثبت و منفی دارد. بلکه باید به آن‌ها یاد بدهیم که چگونه از رسانه استفاده کنند، چقدر استفاده کنند و چگونه با محصولات رسانه‌ای ارتباط برقرار کنند. به طور کلی، تا دوازده سال، بحث‌های کودکان بیشتر در حوزه‌های غیر انتزاعی خواهد بود و از دوازده سال به بالا، بحث‌های انتظامی و منطقی نیز به آن اضافه خواهد شد. و تقریباً تا زمانی که انسان زنده است، نیاز به به‌روزرسانی مداوم سواد رسانه‌ای خواهد بود.

ابطحی در ادامه اظهار داشت:

باید وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سازوکار و مکانیسمی را فراهم کند تا افرادی که درک خوبی از این حوزه دارند و علاقه‌مند به به اشتراک گذاشتن ایده‌ها و نقدهای خود با جامعه هستند، بتوانند این ایده‌ها را به جامعه منتقل کنند و برای اجرای موفقیت‌آمیز این فرآیند، محیط و شرایط لازم را ایجاد کند. در بسیاری از کشورها، قوانین و استانداردهای سنی برای محصولات رسانه‌ای وجود دارند و این استانداردها به بهترین شکل ممکن در جهان پیروی می‌شوند. با این حال، در کشور ما، این موضوع نه در میان جوانان، نه در میان والدین و مربیان، و نه حتی در حوزه آموزش فعالیت کنندگان رعایت نمی‌شود. این نشان می‌دهد که ما از استانداردهای جهانی در این زمینه دوری داریم.

وی افزود: سه موضوع اصلی در حوزه سواد رسانه‌ای وجود دارند. اولین موضوع، نمایی‌اندیشی است که به معنای پرهیز از قضاوت بدون دلیل و سنجش غیرمنطقی است. دومین مهارت، نقادانه‌اندیشی است که به ما می‌آموزد هر چیزی را با تحقیق، تأمل و تفکر بررسی کنیم و آن را پذیرفت یا رد کنیم. و سومین مورد، طراحان‌اندیشی است که به ما می‌گوید همانند یک طراح، باید به تمام ابعاد یک محصول رسانه‌ای توجه کنیم. اگر در حوزه سواد رسانه‌ای به این سه مهارت به شکل دقیقی پرداخته شود، احتمالاً می‌توان به موفقیت در این زمینه دست یافت.

عضو هیأت علمی پنجمین همایش بین‌المللی سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی در پایان بیان کرد: باید ادبیات سواد رسانه‌ای کشور را به روز کرده و از زبان دستاوردهای جدید بشر استفاده کنیم. ادبیات باید زبانی را بکار گیرد که مفاهیم سواد رسانه‌ای را به خوبی بیان کند و همچنین اصول آموزش و مکانیزم‌های آن را به استانداردهای جهانی نزدیکتر سازد.